ATEX-ready – jak zapewnić odpowiednią klimatyzację w strefach zagrożonych wybuchem?

W strefach zagrożonych wybuchem – tzw. strefach EX – każdy element infrastruktury musi spełniać rygorystyczne normy, w tym również systemy klimatyzacyjne. Źle dobrany lub nieodpowiednio zabezpieczony klimatyzator może stanowić realne zagrożenie dla ludzi, urządzeń i całej instalacji. Czym jest klimatyzacja ATEX-ready? Jakie wyzwania stawia środowisko potencjalnie wybuchowe? I w końcu jak dobrać rozwiązania chłodzenia, które nie tylko spełnią wymogi formalne, ale przede wszystkim zapewnią ciągłość i bezpieczeństwo pracy? Sprawdź!

 ATEX – podstawowe informacje

Termin „ATEX” pochodzi od francuskiego skrótu ATmosphères EXplosibles i odnosi się do dwóch unijnych dyrektyw regulujących bezpieczeństwo w obszarach, w których może wystąpić atmosfera wybuchowa. W praktyce oznacza to miejsca, w których obecne są łatwopalne gazy, pary, mgły lub pyły – a więc środowiska typowe dla przemysłu chemicznego, petrochemicznego, farmaceutycznego, spożywczego, a także wielu zakładów przetwórczych.

Pierwsza z dyrektyw, ATEX 2014/34/UE (ATEX 114), dotyczy producentów urządzeń i systemów ochronnych przeznaczonych do użytku w strefach zagrożonych wybuchem. Urządzenia te muszą być odpowiednio zaprojektowane, certyfikowane i oznaczone, aby mogły być legalnie wprowadzane na rynek europejski. Druga dyrektywa, ATEX 99/92/WE (ATEX 137), odnosi się do użytkowników końcowych – nakładając na pracodawców obowiązek oceny ryzyka, klasyfikacji stref EX oraz zapewnienia bezpiecznych warunków pracy.

Kluczowym elementem zgodności z ATEX jest właściwa klasyfikacja strefy zagrożenia. Wyróżnia się m.in.:

Strefy gazowe:

• Strefa 0 – atmosfera wybuchowa stale lub przez długi czas
• Strefa 1 – atmosfera wybuchowa prawdopodobna w normalnych warunkach
• Strefa 2 – atmosfera wybuchowa mało prawdopodobna i krótkotrwała

Strefy pyłowe:

• Strefa 20 – obecność wybuchowego pyłu ciągła lub częsta
• Strefa 21 – pył wybuchowy może pojawić się w trakcie normalnej pracy
• Strefa 22 – występowanie pyłu jest sporadyczne i krótkotrwałe

Każde urządzenie – w tym klimatyzatory przemysłowe – stosowane w takich warunkach musi być nie tylko odpowiednio oznakowane (np. Ex II 2G), ale też zaprojektowane tak, aby nie stać się potencjalnym źródłem zapłonu. To wymaga stosowania specjalnych technologii, komponentów i materiałów odpornych na warunki pracy w strefie EX.

Wyzwania klimatyzacji w strefach EX

Zapewnienie odpowiedniej klimatyzacji w strefach zagrożonych wybuchem to zadanie znacznie bardziej złożone niż w standardowym środowisku przemysłowym. W takich lokalizacjach nie ma miejsca na kompromisy – każdy element systemu musi być absolutnie niezawodny, trwały i bezpieczny. Błędy projektowe lub eksploatacyjne mogą prowadzić nie tylko do uszkodzenia sprzętu, ale przede wszystkim do realnego zagrożenia życia i zdrowia pracowników.

Jednym z głównych wyzwań jest eliminacja źródeł zapłonu, takich jak iskry elektryczne, gorące powierzchnie, czy łuki powstające przy przełączaniu obwodów. Dlatego klimatyzatory pracujące w strefach EX muszą być zaprojektowane zgodnie z zasadami tzw. „zabezpieczenia przeciwwybuchowego”, co obejmuje m.in. stosowanie bezszczotkowych silników, obudów przeciwwybuchowych, specjalnych uszczelnień oraz systemów zapobiegających przegrzewaniu.

Dodatkową trudnością są warunki środowiskowe, w których tego typu urządzenia muszą działać. Wysokie temperatury otoczenia, znaczne zapylenie, obecność chemikaliów czy wilgoci wpływają na trwałość i efektywność systemów chłodzenia. Klimatyzatory muszą być odporne na korozję, zabrudzenia i wibracje, a jednocześnie zapewniać stały poziom wydajności przez długi czas bez potrzeby ingerencji serwisowej.

Nie bez znaczenia jest również fakt, że dostęp do urządzeń w strefach EX jest mocno ograniczony. Serwisowanie czy wymiana komponentów wiąże się z koniecznością przerywania pracy, odgazowania strefy lub zastosowania kosztownych procedur bezpieczeństwa. Dlatego ogromną wartość mają urządzenia charakteryzujące się wysoką niezawodnością i możliwie bezobsługową eksploatacją.

Wszystko to sprawia, że projektowanie i dobór klimatyzacji do stref EX wymaga nie tylko odpowiednich certyfikacji, ale także doświadczenia i znajomości specyfiki danego obiektu. Gotowe, zunifikowane rozwiązania rzadko się sprawdzają – tutaj kluczowa jest indywidualna analiza potrzeb oraz elastyczność producenta.

Rozwiązania ICEqube dla stref EX

Na rynku urządzeń przeznaczonych do pracy w strefach zagrożonych wybuchem dostępnych jest niewiele rozwiązań, które łączą kompaktową konstrukcję, wysoką wydajność i pełną zgodność z normami ATEX. Jednym z wyjątków są klimatyzatory przemysłowe ICEqube EX, które SMARTqube – jako wyłączny przedstawiciel marki w Europie – dostarcza z pełnym wsparciem technicznym i serwisowym.

Urządzenia te zostały zaprojektowane z myślą o niezawodnej pracy w najbardziej wymagających środowiskach. Charakteryzują się hermetycznie szczelną obudową, pozbawioną elementów generujących iskrzenie, oraz komponentami odpornymi na działanie agresywnych czynników zewnętrznych. Dzięki zastosowaniu bezszczotkowych silników, zintegrowanych zabezpieczeń termicznych oraz inteligentnych systemów kontroli pracy, klimatyzatory ICEqube EX zapewniają pełne bezpieczeństwo działania w strefach 1, 2 oraz 21 i 22.

Wyróżniającą cechą tych jednostek jest także ich modułowa konstrukcja, która ułatwia integrację z istniejącymi systemami automatyki przemysłowej oraz umożliwia elastyczne dopasowanie do specyficznych wymagań klienta – zarówno pod względem wydajności chłodniczej, jak i wymiarów montażowych. To rozwiązanie szczególnie cenione w zakładach, gdzie przestrzeń instalacyjna jest ograniczona, a wymogi eksploatacyjne – bardzo wysokie.

ICEqube oferuje również wersje klimatyzatorów przygotowane specjalnie pod kątem konkretnych aplikacji OEM. Dzięki temu możliwe jest tworzenie dedykowanych rozwiązań, które łączą certyfikację ATEX z dopasowaniem do unikalnych wymagań produkcyjnych.

Dostarczając te urządzenia w ramach oferty SMARTqube, klient otrzymuje nie tylko technologię najwyższej klasy, ale również pełne wsparcie inżynieryjne – od doboru rozwiązania, przez dokumentację techniczną i uruchomienie, aż po serwis i konserwację.

Zapoznaj się z naszą ofertą

Bezpieczeństwo w strefach zagrożonych wybuchem nie znosi kompromisów — każdy element infrastruktury, w tym klimatyzacja, musi być w pełni zgodny z obowiązującymi normami ATEX i przystosowany do pracy w warunkach podwyższonego ryzyka. Odpowiednio dobrane urządzenie chłodzące nie tylko chroni wrażlią elektronikę i automatykę przemysłową, ale przede wszystkim minimalizuje ryzyko awarii, przestojów i zagrożeń dla ludzi.

Rozwiązania ICEqube, dostarczane w Europie przez SMARTqube, to gwarancja niezawodności, energooszczędności i pełnej zgodności z rygorystycznymi wymaganiami stref EX. W połączeniu z lokalnym wsparciem inżynieryjnym, serwisem i elastycznym podejściem do projektów, stanowią idealne rozwiązanie dla firm szukających partnera do długoterminowej współpracy w obszarze chłodzenia przemysłowego.

Jeśli planujesz inwestycję w system klimatyzacji ATEX lub chcesz skonsultować dobór urządzeń do strefy EX w Twoim zakładzie — skontaktuj się z naszym zespołem. Pomożemy Ci zaprojektować rozwiązanie dopasowane do realnych potrzeb.